Koudemiddel R-717 (ammoniak)
R-717 (ammoniak) is een natuurlijk koudemiddel met uitstekende thermodynamische eigenschappen. Het is een efficiënt koudemiddel en wordt voornamelijk gebruikt om koel-en vriesappartuur te koelen. Benieuwd naar de mogelijkheden?
Ammoniak (R-717) is een van de meest efficiënte koudemiddelen. Voor de belangrijkste koeltoepassingen biedt een R-717 installatie de energiezuinigste oplossing. Daarom wordt R-717 al gebruikt sinds de beginjaren van de koeltechniek. Het gas wordt toegepast in koelmachines met een temperatuurgebied van -40 ºC tot +20 ºC. Ammoniak wordt traditioneel toegepast in grotere industriële installaties van de koel- en vrieshuizen, brouwerijen, levensmiddelen industrie en ijsbanen. De laatste jaren wordt het koudemiddel R-717 ook succesvol toegepast in kleinere koelinstallaties zoals bij fruitopslag en supermarkten.
Het natuurlijke koudemiddel werd al voor 1900 toegepast in de koeltechniek. Het duurde echter niet lang voordat het koudemiddel werd vervangen door chemische koudemiddel zonder de gevaarlijke eigenschappen van ammoniak. Het was echter moeilijk om hier afstand van te doen, omdat het gas een hoge efficiëntie heeft. In de koudetechniek is ammoniak weer vol in beeld. De overheid subsidieert het gebruik van ammoniak in koel- en vriesinstallaties, maar aan de andere kant proberen ze het te beperken vanwege de veiligheidsrisico’s.
Het gebruik van R-717 als koudemiddel wordt toegejuicht, omdat het niet bijdraagt aan het versterkende broeikaseffect. Het tast de ozonlaag niet aan en heeft een Global Warming Potential gelijk aan nul. Om het gebruik van ammoniakgas zo veilig mogelijk te laten verlopen, wordt het vaak gecombineerd met een koudedrager. Deze stof draagt de koude over van de koelinstallatie naar een warmtewisselaar.
Sinds de uitfasering van chloordifluormethaan, ook wel bekend als R-22, is ammoniak een veelvoorkomende vervanger geworden van dit gas. R-22 is een gas dat chloor bevat en dus de ozonlaag kan aantasten als het in aanraking komt met UV straling afkomstig van zonlicht. Het Global Warning Potential van ammoniak gas ligt echter op nul. Dat betekent dat R-717 niet bijdraagt aan het broeikaseffect en ook geen effect heeft op de ozonlaag. Dat maakt dat ammoniak een milieuvriendelijk koudemiddel is.
Er wordt echter nog steeds gebruik gemaakt van koelinstallaties die gevuld zijn met het R-22 koudemiddel. Vaak heeft dit te maken met de investering in de R-22 koelinstallatie. Maar daarvoor is het mogelijk om gebruik te maken van retrofitting. Zo wordt de koelinstallatie opnieuw ingesteld, zodat het R-22 gas kan worden vervangen door een alternatief HFK koudemiddel. Op die manier mag de machine na de uitfasering toch gebruikt worden.
In ammoniaksystemen wordt vaak gewerkt met indirecte koeling via koudedragers om veiligheidsredenen en voor temperatuurbeheersing. Glycol speelt hierbij een cruciale rol als koudedrager en wordt onderverdeeld in verschillende typen. Antifrogen, een ethyleenglycol-gebaseerde koudedrager, wordt gebruikt voor toepassingen met zeer lage temperaturen en biedt uitstekende vorstbescherming. Profylon, een propyleenglycol-gebaseerde variant, wordt toegepast in de voedingsmiddelenindustrie en andere toepassingen waar voedselveiligheid essentieel is. deze glycolmengsels circuleren in een cascade-systeem tussen de ammoniakkoelmachine en de te koelen ruimtes, waardoor directe blootstelling aan ammoniakgas wordt vermeden en een veilige en feficiënte warmteoverdracht wordt gegarandeerd.